“`html
TCMB’nin Nisan Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu Yayınlandı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Nisan 2023 Fiyat Gelişmeleri Raporu’nu kamuoyuyla paylaştı. Raporda, yıllık enflasyonun enerji ve temel mal kategorilerinde artış sergilediği, ancak diğer gruplarda düşüş gözlemlendiği belirtiliyor. Aylık bazda dikkati çeken fiyat artışları ise yine enerji ve temel mal alanlarında yaşandı.
Enerji Fiyatlarındaki Artış
Enerji grubu içerisindeki fiyat artışında, mesken tarifelerindeki düzenlemelerin etkisiyle elektrik fiyatlarının öncü rol üstlendiği görülüyor. Ayrıca, uluslararası ham petrol fiyatlarındaki azalma, döviz kurlarındaki değişkenliğin etkisiyle büyük ölçüde dengelendi ve akaryakıt fiyatları bir miktar gerileyerek aylık enerji enflasyonunu sınırlandı. Nihai olarak, Türk lirasındaki değer kaybı, dayanıklı tüketim malları başta olmak üzere temel mal fiyatlarını etkiledi.
Temel Mal ve Gıda Fiyatlarında Değişimler
Giyim ve ayakkabı alt grubundaki sezon geçişi, fiyatların artmasına neden oldu ve bu durum önceki yıllara göre daha belirgin bir şekilde gerçekleşti. Gıda fiyatlarında ise bir önceki aya göre artışın yavaşlaması dikkat çekici. Bu yavaşlama, sebze fiyatlarındaki düzeltmelerle ilişkilidir.
Hizmet Gruplarında Fiyat Artışları
Hizmet sektöründe, bayram etkisiyle özellikle ulaştırma hizmetlerinde fiyat artışları gözlemlenirken, kırmızı et fiyat artışlarının yansıdığı lokanta ve otel gibi hizmet grupları da dikkati çekti. Aylık üretici enflasyonu artarken, yıllık üretici enflasyonundaki düşüş eğilimi devam ediyor. Mevsimsellikten arındırılmış B ve C endekslerinde aylık artışlar gözlemlenirken, yıllık artış oranları gerilemeye devam etti.
Enflasyonun Genel Durumu
Tüm bu göstergeler değerlendirildiğinde, nisan ayı itibarıyla enflasyonun ana eğilimde bir artış kaydedildiği belirlendi. Yıllık tüketici enflasyonuna katkı sağlayan unsurlar incelendiğinde, enerji ve temel mal gruplarının katkılarının sırasıyla 0,45 ve 0,35 puan arttığı tespit edildi. Öte yandan, hizmet, alkol-tütün-altın ve gıda ve alkolsüz içecek kategorilerinin katkıları ise sırasıyla 0,40, 0,34 ve 0,30 puan azaldı.
Aylık Artışlar ve Mevsimsel Etkiler
Mevsimsellikten arındırılmış veriler ışığında, aylık artışların tüketici fiyatlarında bir önceki aya benzer şekilde yataya yakın bir seyir gösterdiği, ancak B ve C endekslerinde güçlendiği vurgulandı. B endeksinde yer alan gruplarda, özellikle temel mallarda ve işlenmiş gıdalarda belirgin fiyat artışları dikkati çekiyor.
Hizmetlerin Yıllık Enflasyonu ve Diğer Gözlemler
Hizmet grubunda aylık fiyat artışı %3,00 olarak gerçekleşirken, yıllık enflasyon %54,60 seviyesine geriledi. Rapora göre, haberleşme sektörü başta olmak üzere, diğer tüm alt gruplarda yıllık enflasyon düşüş gösterdi. Aylık bazda bayram etkisiyle ulaştırma hizmetleri yüzde 5,75 oranında bir artış ile öne çıktı. Özellikle kara yolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı ve hava yolu taşımacılığındaki artışlar bu durumu etkiledi.
Kira ve Lokanta-otel Grupları Üzerindeki Etkiler
Kira fiyatları son iki aydır gözlenen zayıflama eğilimiyle, sözleşme yenileme oranlarındaki düşüşün etkisiyle %3,20 oranında gerçekleşti. Lokanta-otel grubu aylık enflasyonu, gıda ve konaklama hizmetlerine bağlı olarak artış gösterdi. Özellikle kırmızı et fiyatlarının yükselişi, yiyecek hizmetleri üzerinde etki oluştururken, Türk lirasındaki değer kaybı konaklama hizmetlerini etkiledi.
Gıda Fiyatlarındaki Durum
Nisan ayında, gıda ve alkolsüz içecekler grubundaki fiyatlar %2,01 artarken, bu alandaki yıllık enflasyon %36,09 olarak kaydedildi. İşlenmemiş gıda alt grubunda yıllık enflasyon %37,06’ya düşerken, işlenmiş gıdalarda ise %35,35 seviyesine ulaştı. İşlenmemiş gıda fiyatları, taze meyve ve kırmızı et gibi kalemlerin artışıyla etkilenirken, sebze fiyatlarındaki düzeltmeler belir gin etkili oldu.
Sonuç ve Öneriler
TCMB’nin raporuna göre, enerji fiyatları nisan ayında %4,32 artmış ve yıllık enflasyon %48,11 olarak belirlenmiştir. Elektrik fiyatlarında Nisan ayı ile birlikte önemli bir artış gözlemlenirken, akaryakıt fiyatları Türk lirasındaki değer kaybına rağmen uluslararası ham petrol fiyatlarındaki düşüşle %0,36 oranında geriledi.
Sonuç olarak, TCMB’nin açıkladığı nisan ayı raporu, Türkiye ekonomisinin mevcut enflasyon eğilimleri hakkında önemli bulgular sunmaktadır. Ekonomik istikrarın sağlanması açısından, bu verilere ilişkin izleme ve değerlendirme süreçlerinin sürdürülmesi önem taşımaktadır.
“`
