Alman Ekonomisi Duraklarken Kayıt Dışı İstihdam Yükselişte
Almanya ekonomisi daralma trendinde ilerlerken, kayıt dışı istihdamda büyük bir artış gözleniyor. Bu artışın sebepleri ve tartışmalı Vatandaşlık Parası’nın rolü merak konusu. Almanya ekonomisi yıllardır daralma trendinde ve 2025 için sınırlı büyüme bekleniyor. Ancak kayıt dışı istihdamda patlama yaşanıyor.
Gölge ekonomi olarak da adlandırılan bu faaliyetlerin ekonomik üretime olan katkısı son bir yılda yüzde 11’den fazla artarak dikkat çekiyor. 2024 yılında 482 milyar euroya ulaşan kayıt dışı istihdam hacmi, federal bütçeyi geride bırakarak son on yılın zirvesine çıktı.
Avusturya Linz Üniversitesi’nden ekonomist Friedrich Schneider’in tahminine göre 2025 yılında bu rakam 511 milyar euroyu bulacak. Schneider, 40 yılı aşkın süredir bu konuyu incelediğini belirtiyor ve kaçak çalışma yerine gölge ekonomi terimini kullanmayı tercih ettiğini ifade ediyor.
Almanya’daki kayıt dışı ekonominin GSYH’ye oranı diğer endüstriyel ülkelerle kıyaslandığında yüzde 11-12 düzeyinde seyrediyor. Bu oran Romanya’da yüzde 30, Yunanistan’da ise yüzde 22 civarında.
Vergi ahlakındaki erozyon da kayıt dışı istihdamın artmasında etkili. Schneider’a göre, tren gecikmeleri, otoban köprülerinin bakımsızlığı gibi halkın yaşadığı sorunlar vergiye olan güveni azaltıyor ve vergi kaçakçılığını teşvik ediyor.
Almanya’da 2024’te yüzde 12 artırılan Vatandaşlık Parası’nı eleştirenler, bunun kayıt dışı istihdamı artırdığını savunuyor. 2025 yılında 52 milyar euro harcanması planlanan Vatandaşlık Parası, işsiz veya düşük gelirli kişilere maddi destek sağlamak amacıyla sunuluyor.
Berlin bölgesinde iş koçu Markus Karbaum, vatandaşlık parası alanlarla işverenler arasında özel kombine ücret modelinin yaygın olduğunu belirtiyor. Bu modelde düzenli iş geliri ile kayıt dışı gelirin kombinasyonu ön plana çıkıyor.
Alman ekonomisinde büyüme ile kayıt dışı istihdam arasındaki ilişkiye dikkat çeken uzmanlar, dolandırıcılıkla mücadele ve ekonomik büyüme arasında denge kurmanın zorluğuna vurgu yapıyor.
